Các yếu tố khởi phát bệnh vảy nến là gì?

Vẩy nến là một bệnh da liễu có tính chất viêm mạn tính, tuy chưa tìm thấy nguyên nhân chính xác nhưng các yếu tố miễn dịch và di truyền đóng một vai trò quan trọng trong sự tiến triển của bệnh. Bằng một cách nào đó, hệ miễn dịch bị kích hoạt quá mức, làm tăng tốc chu trình phát triển của các tế bào da đi kèm theo các phản ứng miễn dịch khác¹.

Các nghiên cứu cho thấy sự tiến triển của vẩy nến có thể phụ thuộc vào các tác nhân khởi phát hoặc không². Các yếu tố khởi phát chính sẽ hoạt hóa tình trạng này.

Các yếu tố khởi phát chính bao gồm:

Hiện tượng Koebner – Các tổn thương da, ví dụ: vết cắn động vật, bỏng, giật điện, trầy da, lạnh, nứt kẽ, vết đạn bắn, côn trùng cắn, loét, cắt móng, giầy dép chật, áp lực, vết cạo, phẫu thuật ghép da, phẫu thuật rạch da, chụp X-quang, bỏng nắng, xăm (tổn thương).

Stress – lo âu, trầm cảm, bệnh lý tâm thần ví dụ Stress sau chấn thương.

Một số loại thuốc như

– Thuốc kháng sốt rét, ví dụ như Doxycycline, chloroquine
– Lithium– rối loạn trầm cảm hoặc tâm thần
– Ức chế thụ thể Angiotensin – Thuốc điều trị tăng huyết áp
– Thuốc chống viêm – ví dụ ibuprofen or Indomethacin
– Chẹn Beta giao cảm – dùng cho bệnh nhân suy tim
– Corticosteroids– Kê cho nhiều tình trạng bệnh lý, Dừng đột ngột với liều cao tương đối có thể khởi phát bệnh.

Nhiễm trùng –Ở vài đối tượng, thường là trẻ nhỏ và người trưởng thành, một dạng vẩy nến có tên gọi là vẩy nến thể giọt có thể tiến triển sau viêm họng do liên cầu (chú ý rằng hầu hết những người mắc viêm họng do liên cầu không tiến triển thành vẩy nến), nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như viêm viêm xoang hoặc viêm thanh quản do tụ cầu. Những bệnh nhân suy giảm miễn dịch, ví dụ những người mắc HIV là những đối tượng dễ mắc vẩy nến.

Cũng có một số nguyên nhân gây khởi phát thứ phát, và những tác nhân này làm nặng thêm tình trạng bệnh khi được kích hoạt, và chúng sẽ tiếp tục làm nặng tình thêm tình trạng bệnh. Chúng là:-

+ Tiêu thụ đồ uống có cồn

+ Hút thuốc

+ Phơi nhiễm hóa chất

+ Hormones

+ Thời tiết

+ Thức ăn

Không phải ai mắc vẩy nến cũng phản ứng với các tác nhân trên, nên tốt nhất bạn nên ghi lại mức tiêu thụ đồ uống có cồn, thuốc lá… của mình, ghi lại về giấc ngủ, về các stress bạn từng chịu đựng và bất cứ hóa chất nào bạn từng tiếp xúc, cũng như các tác nhân môi trường gây khởi phát bệnh khác, đồng thời theo dõi các triệu chứng tại thời điểm đó, ví dụ ngứa tăng lên, kích ứng, tổn thương mới hoặc tổn thương cũ tiến triển nặng. Chú ý rằng một số tác nhân khởi phát sẽ không bùng phát cho tới thời điểm 10 đến 14 ngày sau biến cố khởi phát, nên nếu bạn thấy mình bị muỗi hoặc côn trùng cắn, hãy ghi lại ngày tháng và chú tới bất cứ đợt bùng phát muộn nào sau đó.